Hoe hou je oudere werknemers aan het werk tot hun pensioen? Zeker als ze in ploegendienst werken of fysiek werk doen. Het kan prima. Vijf praktische tips:
1 Zorg voor (bij)scholing van oudere werknemers
Zorg ervoor dat oudere werknemers zich gewaardeerd voelen en het gevoel hebben dat het bedrijf nog iets van ze verwacht. Het houdt de motivatie hoog. Zorg voor maatwerktrainingen of praktische, informele leermogelijkheden op de werkvloer– niet iedere werknemer wil nog een cursus of opleiding volgen. Denk bijvoorbeeld eens aan een stage bij een collega bedrijf. Pas eventueel het takenpakket aan (taakverrijking), denk aan baanrotatie of een tweede loopbaan. Een oudere werknemer in een uitvoerende functie kan bijvoorbeeld doorstromen naar een mentorfunctie.
2 Kijk naar de roosterindeling en werkbelasting van oudere werknemers
Een mogelijkheid om oudere werknemers langer aan het werk te houden, is door het werkrooster aan te passen. Probeer aan te sluiten bij het leefritme van de medewerkers en betrek daar vooral de jongere garde bij. Denk bijvoorbeeld aan een flexrooster. Jongere werknemers kunnen bijvoorbeeld graag vroeg thuis willen zijn, omdat ze kinderen hebben die dan van school komen. Oudere werknemers die al lang uit de kinderen zijn kunnen het prima vinden om wat later te beginnen en later thuis te komen.
Bekijk of het mogelijk is om ouderen geen nachtdiensten te laten draaien. Maak thuiswerken bespreekbaar. En zorg eventueel voor ergonomische aanpassingen op de werkvloer.
3 Hou medewerkers gezond en fit
Er zijn veel meer manieren om mensen gezond, vitaal en fit te houden. Stimuleer medewerkers met de fiets naar het werk te komen of vaker de trap te nemen, in plaats van de lift. Of pas het eten in de kantine aan en serveer meer gezond voedsel en minder snacks. Maar yoga of meditatiesessies faciliteren kan natuurlijk ook.
4 Investeer in ouderenbeleid / seniorenregeling
Biedt oudere werknemers de mogelijkheid om korter te werken. Vooral het werken in ploegendienst wordt zwaar na verloop van jaren. Korter werken is dan een uitkomst. Biedt ouderen de mogelijkheid van demotie, een stapje terug doen. Ook dit is een logische manier om het werk op oudere leeftijd nog vol te houden. Demotie is altijd maatwerk.
NB: Korter werken en demotie zijn voor werkgevers niet altijd makkelijk te regelen. Sommige functies lenen zich daar niet zo makkelijk voor en overplaatsing naar een andere afdeling is niet altijd mogelijk. Ook de cao kan beperkingen opleggen (bijvoorbeeld als het gaat om het aanpassen van het salaris van de werknemer). Investeer daarom in een maatwerk ouderenbeleid. De bedrijven waar korter werken of demotie succesvol is, zijn vaak bedrijven die een actief ouderenbeleid voeren en maatwerkregelingen opstellen.
Soms kan de werkgever korter werken faciliteren door het aanbieden van extra vrije dagen of een sabbatical. Andere mogelijkheden zijn het instellen van een generatiepact of het aanbieden van vervroegd pensioen.
5 Begin jong en creëer vertrouwensbasis
Met ouderenbeleid moet je jong beginnen. Als bijscholing, gezondheid en duurzame inzetbaarheid deel uitmaken van de bedrijfscultuur, gaat iedereen het volstrekt normaal vinden om over ouderenbeleid na te denken. Werknemers gaan zelf nadenken hoe ze hun werk langer vol kunnen houden en werkgevers denken met hen mee, bieden mogelijkheden.
Het invoeren van ouderenbeleid vraagt commitment de werkgever. Enerzijds vraagt het om heldere procedures in het kader van HR, arbo enz. Anderzijds vraagt het om een transparante organisatiecultuur die het mogelijk maakt om openlijk te communiceren over eventuele stappen en mogelijkheden. Er is een vertrouwensbasis nodig. De werknemer moet met zijn vragen en zorgen bij de leiding terecht kunnen – en omgekeerd. Eerlijke, vertrouwelijke gesprekken over carrièreplanning dienen ingebed te zijn in de HR-procedures. De werknemer moet vervolgens het vertrouwen kunnen hebben dat er met betrekking tot de afgesproken aanpak begeleiding is en/of follow-up komt.